 |
| © annemarie hoogwoud fotografie |
Wat gaan we er eigenlijk mee uit de weg? Die
vraag kan op twee manieren worden beantwoord:
Door de nationalisatie voorkomen we dat een
bank failliet gaat die veel betekent voor het financiële verkeer in Nederland.
En:
Door de nationalisatie voorkomen we dat we in
chaos terecht komen.
Alleen is dat laatste eigenlijk zo slecht?
We hebben gezien dat de financiële
ondersteuning die de overheid de afgelopen jaren heeft gegeven in ieder geval niet
tot resultaat heeft gehad dat de ethiek van onze bankiers is veranderd. Alle
bankiers ontvangen weer bonussen. Er is niets veranderd. We hebben niets geleerd.
Wat zou er gebeuren als we wél in die chaos terecht komen die we nu hebben
voorkomen? Chaos is nodig, zodat we die volgende stap te kunnen zetten.
En die volgende stap gaat over het vormen van
een gemeenschap waar broederschap weer gewoon is in plaats van bijzonder. Europa
heeft zich, in ieder geval ten opzichte van de Verenigde Staten, altijd onderscheiden
door het naleven van Broederschap, naast Gelijkheid en Vrijheid. Dit ook in
Nederland gehanteerde model is
verschraald. We worden door die verschillende crises met de neus op de feiten
gedrukt. Meer nog: we krijgen de pin op de neus. Het debacle bij SNS bank is
het nieuwste voorbeeld.
Die crises zijn een teken dat we de ‘broederschap’
zoals die, zeker in Europa, altijd onderdeel was van onze manier van leven en
denken, minder waarderen en in ons leven inpassen. Op het niveau van
bestuurders, grootbanken, en nog wat meer instanties lijkt het alleen maar zo dat we een broederschap, gemeenschap zijn.
Het is slechts een pseudo-gemeenschap. En juist chaos kan ervoor zorgen dat we
weer een echte broederschap, gemeenschap worden. Een gemeenschap waar we elkaar
het licht in de ogen gunnen. De chaos zal er voor zorgen dat we weer ervaren
dat we afhankelijk zijn van elkaar en elkaar dus nodig hebben.
Roberto Assagioli (grondlegger van
psychosynthese) zegt: “groepen, gemeenschappen
zullen een vrij samengaan van enkelingen zijn die tezamen worden gehouden door
een gemeenschappelijk denkbeeld, gemeenschappelijk doel en gemeenschappelijk
dienstbetoon. En dit wordt alleen bereikt door innerlijk eensgezind gericht te
zijn.”
Hiervan zijn inmiddels diverse initiatieven
zichtbaar. Initiatieven van ‘onderop’: op het gebied van zorg, duurzaamheid en
financiën. Dit zijn voorbeelden van innerlijke eensgezindheid. Eensgezindheid
als het gaat om hoe een maatschappij, een gemeenschap, er uit moet zien.
Initiatieven die vorm geven aan een werkelijke gemeenschap.
Er lijkt een tweedeling in de maatschappij te
ontstaan. Aan de ene kant diegenen die onderdeel zijn van de pseudo-gemeenschap
en aan de andere kant diegenen die deel uitmaken van een werkelijke gemeenschap
en een groep vormen.
Het lijkt onvermijdelijk dat deze twee
bewegingen elkaar zullen ontmoeten. En dat is een goede zaak. Bewegingen van
onderop brengen energie, levendigheid, ze doen een beroep op onze creativiteit
en vragen om het nemen van verantwoordelijkheid. Van bovenaf opgelegde regels verminderen
de energie, de levendigheid en het gevoel van verantwoordelijkheid. Als de
bewegingen elkaar ontmoeten dan schept dat de mogelijkheid dat er een
gemeenschap ontstaat waarin plaats is voor beide bewegingen. Dat vraagt wel een
ander soort leiderschap. Diezelfde Assagioli zegt ook: “de autoritaire houding van de leider in het middelpunt behoort tot het
verleden. Het bedrijf en de wijze waarop Ricardo Semler daar leiding geeft
is een treffend voorbeeld.
Het is tijd te streven naar een land waar we
elkaar het licht in de ogen gunnen. Dat geeft een gemeenschappelijk denkbeeld,
doel en dienstbetoon. Ja, ik weet het dit is niet ‘smart’, maar van binnen
weten we waar dit over gaat.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten